Γιατί με ενδιαφέρει η ανάπτυξη της συγκέντρωσης του παιδιού μου;
Γράφει η Ζέτα Γάκη*, Νευροβιολόγος MSc, Επιστημονική Υπεύθυνη www.paidikaianaptixi.gr
«Τα χεράκια του πιάνουν τα κομμάτια του παζλ και προσπαθούν να τα πιέσουν σε λάθος θέση … Τελικά τα καταφέρνει και βάζει το ένα! Υπέροχα! Και οι εβδομάδες περνούν και αυτό το παζλ είναι πλέον πανεύκολο για το παιδί σας.. και στην πραγματικότητα όχι μόνο αυτό αλλά και άλλα παρόμοιας δυσκολίας. Γιατί? Μα γιατί ο εγκέφαλος του παιδιού σας έχει αλλάξει.»
Παζλ, ένα αγαπημένο παιχνίδι για όλους με έναν απλό κανόνα: να βάλεις όλα τα κομμάτια σε τέτοια θέση ώστε να δημιουργήσεις το σύνολο! Ωστόσο, παρά την προφανή απλότητά τους, τα παζλ είναι ένα φανταστικό εργαλείο μάθησης που διδάσκει πολλές βασικές δεξιότητες ζωής. Μια όμως είναι η αγαπημένη μου: ότι αυξάνουν τη συγκέντρωση των παιδιών.
Και γιατί μας ενδιαφέρει αυτό; Γιατί μόνο όταν οι άνθρωποι συγκεντρώνονται μπορούν να μάθουν κάτι νέο και να δημιουργήσουν νέα μονοπάτια στον εγκέφαλό τους. Ο Jeffery Schwartz και η Sharon Begley ανέφεραν: «… Αν και οι εμπειρίες διαμορφώνουν τον εγκέφαλο, διαμορφώνουν μόνο τον εγκέφαλο που παρακολουθεί: Οι παθητικές, χωρίς παρακολούθηση εμπειρίες ή οι εμπειρίες με μικρή παρακολούθηση έχουν περιορισμένη αξία». Και εκεί βρίσκεται το κλειδί. Οι φυσικές αλλαγές στον εγκέφαλο εξαρτώνται από μια ψυχική κατάσταση στο μυαλό: την κατάσταση που ονομάζεται «συγκέντρωση». Αλλά μη ξεχνάτε πως για να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν την συγκέντρωσή τους, πρέπει να ακολουθήσουμε τα ενδιαφέροντά τους, έτσι ώστε η θέλησή τους να είναι οδηγός μας!
Αν η προσοχή του παιδιού σας διαρκεί περίπου ένα λεπτό, ψυχραιμία! Να θυμάστε αυτό τον κανόνα: Ένα παιδί μπορεί να συγκεντρωθεί για περίπου 2-5 λεπτά φορές την ηλικία του. Δηλαδή ένα παιδάκι 2 ετών μπορεί να συγκεντρωθεί για 4 έως 10 λεπτά, ενώ ένα άλλο 5 ετών από 10 έως 25 λεπτά. Και ξέρετε τα παζλ είναι τέλεια εργαλεία για να χτίσετε τη συγκέντρωση στα παιδιά! Ένα παζλ αναγκάζει τα παιδιά να εργαστούν συγκεντρωμένα μέχρι να το ολοκληρώσουν, χωρίς διακοπή!
Όμως: για να επωφεληθούν τα παιδιά πλήρως από τα παζλ, θα πρέπει να επιλέξετε κάποιο που να είναι κατάλληλο για την ηλικία τους. Εάν είναι πάρα πολύ δύσκολο, τα παιδιά ανυπομονούν να το τελειώσουν, απογοητεύονται και παραιτούνται. Εάν είναι πολύ εύκολο τότε, δεν θα τους δώσει την απαραίτητη πρόκληση για να ενισχύσουν την εστίαση και την υπομονή τους!
Μικρές έξτρα συμβουλές για κάθε ηλικία
Χρειάζεστε και άλλες οδηγίες;
- Για βρεφάκι ενός έτους, τα παζλ με λίγα κομμάτια είναι συνήθως τα πιο κατάλληλα.
- Για έναν παιδάκι 3 ετών, δοκιμάστε ένα παζλ 16 έως 20 κομματιών με μεγάλα κομμάτια.
- Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να χειριστούν ακόμη πιο δύσκολα παζλ.
Φυσικά, αυτές είναι απλώς γενικές οδηγίες και όχι κανόνες. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να δώσετε ένα παζλ 50 τεμαχίων σε ένα παιδί που είναι μόλις 3 ετών. Αλλά αυτό πιθανότατα θα απαιτούσε να βοηθήσετε το παιδί στην αρχή για να μην απογοητευτεί και τα παρατήσει! Άλλωστε, είναι αναπόφευκτο μερικές φορές τα παιδιά να χρειάζονται κάποια υποστήριξη για να είναι σε θέση να λύσουν ένα παζλ. Πως μπορείτε όμως να βοηθήσετε ως προς αυτό;
- Μπορείτε να ξεκινήσετε συναρμολογώντας το παζλ μαζί τους ή προσφέροντας κάποια λεκτική καθοδήγηση.
- Στη συνέχεια, καθώς το παιδί σας χτίζει τις ικανότητές του, προσπαθήστε να μειώσετε σταδιακά την παρέμβασή σας.
- Τελικά, θα πρέπει να είστε σε θέση να καθίσετε κοντά και να παρακολουθείτε καθώς συγκεντρώνονται χωρίς τη βοήθειά σας.
Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορείτε πάντα να «αναγκάσετε» τη συγκέντρωση του παιδιού σας. Όμως… μπορείτε να δημιουργήσετε συνθήκες για να αναπτυχθεί! Και φυσικά να σταματήσετε οτιδήποτε την εμποδίζει όπως οι τηλεοράσεις / οθόνες / ηλεκτρονικά παιχνίδια. Χαρούμενη παγκόσμια ημέρα παζλ σε όλους!
